Na rosnące zainteresowanie Polaków w latach 20. ubiegłego wieku duży
wpływ miały sukcesy międzynarodowe naszych zawodników, zwłaszcza złote
medale olimpijskie Haliny Konopackiej i Janusza Kusocińskiego. W
krotoszyńskich warunkach sprzyjały temu: postawa władz lokalnych, istnienie
garnizonu wojskowego i szkół średnich, aktywność miejscowej inteligencji,
rzemieślników i kupców. Z utworzeniem jednego klubu miejskiego Astra
(czyli – Gwiazda) łączono nadzieje na trwalszy rozwój sportu.
Pierwsze lata
W klubie powstały sekcje: pływacka, lekkoatletyczna, piłki nożnej, kręglarska,
łyżwiarska, kolarska, tenisa stołowego i ziemnego, bokserska, motorowa oraz
gier ruchowych: siatkówki i koszykówki. Organizowano pokazy, a później
zawody, często przy okazji różnych rocznic i świąt. Były to lata
popularyzowania nowych dyscyplin, zapoznawania się z przepisami i
zasadami treningu. Uczyli się zarówno opiekunowie sekcji, jak i młodzież,
której początkowo nie wolno było przyjmować do klubu, a później pozwolono,
ale za zgodą rodziców. Słabością organizacyjną były aż ośmiokrotne w ciągu
10 pierwszych lat istnienia Astry zmiany prezesów i zarządu. Mimo obecności
w tym gremium burmistrzów, urzędników i kupców, klub cały czas odczuwał
dotkliwe braki finansowe. Fundusze na zakup sprzętu i strojów zdobywano
poprzez organizowanie zabaw, przedstawień teatralnych, koncertów,
wyjazdów na mecze międzypaństwowe do Poznania.
Pewną konkurencją dla klubu były inne stowarzyszenia – Towarzystwo
Gimnastyczne Sokół, Związek Strzelecki, Bractwo Kurkowe (mające później
większe poparcie władz miejskich). Klub przetrwał jednak te niesprzyjające
okoliczności. Największe sukcesy odnosiła wówczas sekcja pływacka.
Przyczyniła się do nich praca prawdziwych fanatyków sportu – braci Jana i
Władysława Szlachtów. Na zawody do naszych łazienek miejskich
przyjeżdżały wówczas czołowe kluby z Wielkopolski. Zainteresowaniem
cieszyły się też mecze bokserskie, lekkoatletyczne i piłkarskie.
Ubranżowienie
W tragicznych latach II wojny światowej ofiarę życia złożyli działacze i
zawodnicy klubu: Tadeusz Fenrych (burmistrz miasta), Franciszek
Dominiczak, Franciszek Hechmann, Zdzisław Klemczak, Antoni Piaczyński,
Marian Drożdżyński, Stefan Kurzawski, Walerian Michalak, Wojciech Nowak,
Marian Ryba, Ryszard Zeller. Po wojnie dawni działacze i zawodnicy
reaktywowali klub 30 maja 1946 roku, a pierwszym jego prezesem został
burmistrz Stefan Zawieja. Powołano sekcje: piłki nożnej, tenisa stołowego i
ziemnego, pływacką, bokserską, gier sportowych, szachową. Później doszły
kolejne: żużlowa, hokeja na lodzie i zapaśnicza.
Pierwsze powojenne dwudziestolecie przebiegało w klubie pod znakiem
rywalizacji z sąsiadem – KS Kolejarz, mającej nawet formę konfliktu między
działaczami i zawodnikami. Tak było np., gdy Kolejarz nie zgadzał się na
powrót pływaków do macierzystej Astry. Innym charakterystycznym
zjawiskiem było wówczas ubranżowienie sportu przez utworzenie
związkowych zrzeszeń sportowych. Dlatego też Astra, która była dotąd
klubem miejskim, przechodziła kilkakrotne zmiany przynależności, połączone
ze zmianami nazwy. Kolejno były to: Robotniczy Klub Sportowy Orkan
(1948), Gwardia (1949 – 53), Spójnia (1954 – 55), Sparta (1955 – 63).
Przynależność do określonego zrzeszenia niosła gwarancje finansowe, ale
zmiany prowadziły do zmian zarządów, działaczy i zawodników.
Dopiero w 1963 roku zażegnano konflikt z Kolejarzem, tworząc KS
Zjednoczeni. Wreszcie, w 1970 roku, klub powrócił do swej pierwszej nazwy
– Astra. Działał odtąd jako międzyzakładowy związkowy klub sportowy, ale
wsparcie zakładów pracy było zmienne, podobnie jak sytuacja tych
przedsiębiorstw. Dlatego też stopniowo kolejne sekcje zawieszały
działalność. Od 1982 roku funkcjonowały tylko trzy: piłki nożnej, siatkówki i
tenisa stołowego, a od 2001 dwie: piłki nożnej i siatkówki.
Sukcesy
W istniejącej do 1975 roku sekcji pływackiej największe sukcesy odnosili:
Urszula Janasówna, Bogdan Olszewski, Władysław Kruślak, Czesław
Robiński, Maciej Sroczyński, Czesław Płóciennik, Edward Tomczak, Jan
Małecki. Byli rekordzistami, mistrzami kraju i zrzeszenia. W Astrze karierę
rozpoczynał olimpijczyk Ryszard Żugaj.
Czołowe miejsca w lidze międzywojewódzkiej odnosili też siatkarze,
koszykarze i bokserzy. W ostatnich latach w II lidze występowali pingpongiści
Victusa Astry, przekazani niedawno do KS Krotosz. W ostatnim
dziesięcioleciu największe sukcesy odnosili piłkarze, grający w latach 1996 –
2002 w III lidze, co było możliwe dzięki znaczącemu wsparciu ze strony
Wytwórni Sprzętu Mechanicznego oraz kilku innych krotoszyńskich
przedsiębiorców. W zespole występowało wielu znanych zawodników: Adam
Grad, Tomasz Szajkowski, Arkadiusz Żaglewski, Piotr Kasprzyk i Remigiusz
Wojtczak. Szeregi innych klubów zasilili: Dariusz Reyer, Krzysztof Gościniak,
Ryszard Tomczak. Piłkarze dobrze promowali wówczas Krotoszyn,
rozgrywając mecze od Wybrzeża po Górny Śląsk. Obecna trudna sytuacja
finansowa spowodowała spadek do IV ligi, w której Astra występuje już trzeci
sezon. W poprzednim roku była szansa powtórnego awansu, ale w
decydujących barażach lepszy okazał się gnieźnieński Mieszko.